به گزارش همشهری آنلاین، ارسال نامه جمعی از دولتمردان سابق به رهبر معظم انقلاب، از مهمترین خبرهایی بود که انتشار آن در روزهای اخیر، تاییدها و تکذیبها و واکنشهای متفاوت چهرههای سیاسی و رسانهای را در پی داشت.
برخی با تقبیح این کار و طرح برخی از گمانهها درباره مسائل مطرح شده در این نامه به مخالفت به آن پرداختند و از سوی دیگر منوچهر متکی و محمود فرشیدی در مقام امضاکنندگان نامه مذکور به ارائه توضیحاتی در دفاع از اقدام خود برخواستند.
آنگونه که محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در تایید نامهنگاری وزرای سابق به رهبری اعلام کرد، در این نامه خواسته شده بود «ستادی فرا قوهای برای برگزاری انتخابات» تشکیل شده و ریاست آن به رئیس جمهور تفویض شود اما اخباری که بعدها منتشر شد حاکی از آن بود که دستور کار ستاد مورد نظر انتخاباتی نبوده است.
علاوه بر وزرای سابق امور خارجه و آموزش و پرورش، مصطفی پور محمدی، سید کاظم وزیری هامانه و غلامحسین نوذری، داود دانش جعفری، پرویز کاظمی، محمد مهدی زاهدی، سید محمد جهرمی و علیرضا طهماسبی وزرای سابق کشور، نفت، اقتصاد و دارایی، رفاه و تامین اجتماعی، علوم تحقیقات و فناوری و حسین دهقان معاون سابق رئیس جمهور و رئیس سابق بنیاد شهید و امور ایثارگران و فرهاد رهبر و رئیس سابق مدیریت برنامه ریزی از دیگر اعضای کابینه احمدینژاد بودند که نامه به رهبری را امضا کردند. البته پورمحمدی اخیرا امضای خود را تکذیب کرده است.
از سوی دیگر نام غلامحسین الهام، حسین صفار هرندی، سید مسعود میر کاظمی، علیرضا علی احمدی، کامران باقری لنکرانی و محمد سلیمانی، سخنگوی دولت نهم و وزیر سابق دادگستری و وزرای سابق فرهنگ و ارشاد، آموزش و پرورش، بهداشت و درمان و ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان کسانی که حاضر به امضای نامه نشده و حتی معترض به آن بودهاند مطرح شد.
فارس برای اطلاع از دلایل نگارش نامه به رهبری و جزئیات آن با پرویز کاظمی از وزرای سابق که سالها فعالیت در حوزه صنعت را تجربه کرده و اکنون در راس هیئت مدیره یکی از بانکهای خصوصی قرار دارد و از امضاکنندگان نامه رهبری است، به گفتوگو نشست.
کاظمی با رای قاطع مجلس هفتمیها به کابینه اول محمود احمدی نژاد راه یافت و با آنکه رئیس دولت نهم در جلسه رای اعتماد وی گفته بود «خدا کاظمی را به من معرفی کرده است» اما اولین وزیری بود که در مهر ماه 1385 از قطار کابینه پیدا شد.
وقتی از این عضو سابق دولت احمدینژاد درباره چرایی مکاتبه دوستانش با رهبر معظم انقلاب سؤال کردیم، سخنانش را با انتقاد از مخالفین این اقدام که بدون اطلاع از دلایل و محتوای نامه درباره آن اظهار نظر کردهاند آغاز کرد و با تمسک به نهجالبلاغه گفت: یکی از خصلتهای انقلاب و جمهوری اسلامی رعایت عدالت و اعتمادآفرینی است و ما باید تلاش کنیم که رابطه مسئولان و مردم شفاف و روشن باشد؛ یعنی در عین احترام گذاشتن و ایجاد اعتماد، بتوانیم اظهار نظر و مسائل را نقد و بررسی کنیم.
وقتی قبل از انقلاب، دوران انقلاب و بعد از انقلاب را مورد بررسی قرار میدهیم، می بینیم در عین حال که قبل از انقلاب عدهای از نظر اقتصادی در مضیقه و تنگنا بودند، حضرت امام (ره) فرمودند انقلاب ما برای آب و نان نبود؛ انقلاب اسلامی برای آن بود که ما انسان باشیم، حریت داشته باشیم و بتوانیم نظراتمان را به راحتی ارائه کنیم؛ استقلال، آزادی و تاسیس حکومت مبتنی بر مردمسالاری دینی از اهداف بلند انقلاب اسلامی بود و ما باید این افتخارات نظام را تقویت کنیم.
در این زمینه ما یک الگوی عملی هم در تاریخ اسلام داریم که حکومت 5 ساله امام علی (ع) است که رفتار و منش و زمینهسازی ایشان برای بروز استعدادها و شکوفایی توانمندیهای آحاد جامعه، میتواند برای همگان سرمشق باشد؛ در زمان امام علی (ع) ارائه مطالب و نقدها به صورت شفاف و روشن بود و آن حضرت، همواره بر ایجاد ارتباط و تعامل صمیمانه و راهگشا بین مردم و مسئولان تاکید داشتند.
نامه حضرت به مالک اشتر در زمان انتصاب وی به زمامداری مصر، دستوری بسیار جامع، عمیق و دقیق برای کارگزاران حکومت است که اگر آن را مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار دهیم، ابعاد مدیریتی که امروز در مراکز علمی دنیا تدریس می شود، از آن استخراج می شود؛ یکی از مهمترین فرازهای نامه این است که امام توصیه می فرمایند مسئولان از کسانی باشند که اصیل و اهل خانواده هستند؛ به عبارت امروزی اگر مسئولیتها به کسانی تفویض شود که سر سفره پدر و مادرشان بزرگ شدهاند، در دوران مسئولیت هم اصالتشان را حفظ میکنند.
حضرت علی (ع) در فراز دیگری از نامه به مالک می فرمایند شما باید با رعایایی که نیاز یا تمایل دارند مطالبشان را با شما در میان بگذارند، جلساتی بگذارید تا آنها مسائل جامعه را به شما منتقل کنند؛ ایشان میفرمایند لازمه این کار این است که نیروهای مسلح و نظامیان و محافظان از کنارت بروند تا هیبت آنها باعث نشود رعیت در بیان نظراتشان لکنت زبان پیدا کنند و نتوانند حرفهایشان را بزنند. پیروان حضرت علی (ع) هم باید اینگونه باشند و از نقد تند و دلسوزانه و اظهار مطالب هیچ خوف و هراسی نداشته باشند.
امام علی (ع) در ادامه می فرمایند به رأی خود کار کردن و مشورت نخواستن گونهای از ستم و خیانت است؛ انسان خودرأی به سر منزل مقصود نمی رسد و ما نباید صرفا نظرات خود را اعمال کنیم بلکه باید نظرات دیگران را هم بشنویم و لازمه این کار، ایجاد فضای شور و مشورت در کشور است؛ این مسأله در قالب فرایندی به هم پیوسته، هم استعدادها را شکوفا می کند و هم واقعیتها را عیان می کند و هم در اتخاذ تصمیمات به ما کمک می کند.
خلاصه گفتوگوی پرویز کاظمی از این قرار است:
- (هدف از نگارش نامه) مجموعهای از مدیران که سابقه خدمت طولانی در مسئولیتهای مختلف داشتند و هم صبغه آنها نشان می دهد افرادی دلسوزند، بعد از نشستهای متعدد برای بررسی مسائل کلان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به این جمعبندی رسیدند که مطالبی را درباره وضعیت موجود به استحضار مقام معظم رهبری برسانند.
- حضرت علی (ع) در نامه خودشان به مالک اشتر فرمودند باید بازرسینی داشته باشی که بعد از بررسی موضوعات به شما گزارش دهند و ما هم خود را به عنوان بازرسین بدون مواجب نظام تلقی و فکر می کنیم اگر مطالبی را به نظرمان می رسد در کمال صداقت و با حفظ حرمتها بیان کنیم.
- نگارش نامه به مسئولان رده اول نظام و در رأس آنها مقام معظم رهبری در عین حفظ حریمها و حرمتها با رعایت ادب و در جهت پیشرفت و تعالی کشور، کار بسیار خوب و پسندیدهای است و ما با همفکری درباره مسائل مهم اطلاعرسانی و نظرات کارشناسی خود برای مواجهه با چالش ها را به ارائه کردیم.
- (دلایل نوشتن نامه) جمعی که خدمت رهبری نامه نوشتند، معتقدند که تصمیمات دنیای غرب ما را تحت شرایطی سخت قرار می دهد و ما باید در مواجهه با آنها، دست به دست هم دهیم و خود را در برابر آنها تجهیز و واکسینه کنیم.
- همه ما به گونهای خود را مدیون انقلاب و جمهوری اسلامی می دانیم و هر زمان که احساس شود خطری نظام اسلامی را تهدید می کند، باید همه دست به دست هم بدهیم و با همدلی و یکرنگی و صداقت وارد صحنه شویم تا خطر را دفع کنیم.
- یکی از بحثهایی که در این حوزه مطرح میشود این است که اگر در بیرون مسائلی را برای ما به وجود میآوردند، در داخل ما خودمان تشدیدکننده این مسائل نباشیم و این خیلی مهم است که در حوزههای مختلف همچون اقتصادی درست تصمیمگیری و عمل کنیم.
- واقعا ما بر اساس دلسوزی و علاقه به جمهوری اسلامی تصمیم گرفتیم بعد از بررسی و کارشناسیهای متعدد درباره مسائل به حضرت آقا نامه بنویسیم و فکر میکنم این کار درستی بود که انجام شد و کاملا از کار خود دفاع می کنیم.
- (آیا این نامه تحت عنوان وزرای سابق نوشته شده است؟) این نامه تحت عنوان مدیران ارشد دلسوز نوشته شده و درست است که نویسندگان نامه روزگاری ردای وزارت بر تن داشتهاند اما حقیقتا تحت این عنوان نامهنگاری نکردیم. اعتقاد اکثر ما این است که جزئی از جامعه هستیم و می توانیم بر اساس تجربیاتی که داریم، مسائل و مشکلات را طرح و برای حل آنها ارائه طریق کنیم.
- (تعداد امضاکنندگان این نامه) نامه در واقع برایند یک اراده جمعی بود که پیش نویس آن توسط 5 نفر تهیه شد و 15 نفر هم آن را امضاء کردند اما اجازه دهید که درباره جزئیات آن بیشتر صحبت نکنم.
- ببینید! کلیت موضوع این است که در این نامه مواردی مطرح شد که هر یک از دوستان بر اساس نظراتی که درباره آنها داشتند، آن را مورد تأیید و تاکید قرار دادند اما شاید برخی دوستان مایل بودند نسبت به بعضی مسائل کمی گستردهتر یا محدودتر بحث کنند.
- اینکه آنها نامه را امضا نکردند واقعا علت خاصی نداشت؛ به هر حال شما وقتی می خواهید یک کار جمعی انجام دهید، شاید برخی ملاحظاتی داشته باشند یا بخواهند حاشیه نویسی کنند و لذا نظرشان منطبق با نظر شما نباشد.
- (بعد از انتشار خبر نگارش این نامه نظرات مختلفی مطرح شد. برخی معتقد بودند که این کار با هدف خلع ید از دولت و حالا به نوعی انتقامگیری اخراجیهای دولت از رئیس جمهور بود...) نگارش نامه به رهبر معظم انقلاب، محصول یک اراده و تصمیم جمعی بود و اصلاً هم به عنوان وزرای سابق نبوده است؛ این را صادقانه میگویم که بر خلاف برخی تصورات، اصلا از نگارش این نامه اغراض خاص و سیاسی مانند تلاش برای خلع ید دولت با هدف انتقامگیری که در خلال گمانه زنی ها مطرح شد، مطرح نبوده است.
- این تصور که فقط افراد خاص میتوانند با رهبری در ارتباط باشند، درست نیست و اساسا نه رهبری اینگونه می خواهند و نه در آموزههای دینی ما و نه در قاموس نظام اسلامی چنین موضوعی نیست اما عدهای بعد از نوشتن نامه گفتند شما چرا مستقیماَ به رهبری نامه نوشتید؟ این نشان می دهد جامعه سیاسی و رسانهای ما هنوز به پختگی لازم نرسیده که یک نامهنگاری ساده را هم نوعی عمل غیر قابل هضم می دانند؛ در حالی که این کار با رعایت حرمتها و حریمها انجام شده است.
- متأسفانه برخی علیرغم تصور رسیدن به بلوغ سیاسی در مواجهه با این کار ما، مرتکب خطاهای زیادی شدند که یکی این بود که عنوان کردند چرا به مقام معظم رهبری نامه نوشتید؟
- اشتباه دیگر آنها این بود که بدون اطلاع از محتوای نامه شروع به اظهار نظر درباره آن کردند و چون کسی از متن این نامه خبر نداشت، طبعا اظهار نظرها و تحلیل هایی که درباره آن ارائه می شد، غلط بود؛ ما که نویسندگان نامه بودیم، می دیدیم مطالبی که درباره آن مطرح می شود، اصلا منطبق بر واقعیت و مطالبی که در نامه ذکر شده بود، نبود.
- برخی هم عنوان کرده بودند در این نامه مسائلی فراتر از قانون اساسی مطرح شده است؛ در حالی که چنین نیست و عزیزانی که در نشستهای کارشناسی و هم در تنظیم نامه دخیل بودند، با قانون اساسی و قوانین جاری آشنایی کامل دارند و حقیقتا هیچ مطلبی خارج از قانون مطرح نکردهایم.
- (این نامه دقیقا چه زمانی نوشته و چگونه تقدیم مقام معظم رهبری شد؟) نامه در ماه مبارک رمضان نوشته شد و بعد از این که مجموعه نامه را آماده تقدیم کرد، یکی از دوستان زحمت کشیدند و آن را به مقام معظم رهبری رساندند.
- نامه کوتاه و در حد یک صفحه و نیم بود که در آن مسائل مهم مثل مشکلات موجود در حوزههای اقتصادی و فرهنگی به صورت سر تیتر و به تفکیک ذکر شده بود و البته راهکارهایی هم برای برون رفت از این وضعیت را به صورت خلاصه و در قالب توصیه و پیشنهاد مطرح کردهایم.
- این نوع تحرکات و مکاتبات، کار خارج عادت و موضوع جدیدی نیست و در دهه نخست انقلاب هم برخی مسئولان مطالبی که به نظرشان می رسید، به حضرت امام منعکس می کردند و حتی خود حضرت آقا یا آقای هاشمی یا آقای ناطق درباره مسائل مهم به امام نامه می نوشتند.
- (می گویند هر نامه محرمانهای زماندار است؛ فکر می کنید این نامه چه زمانی قابل انتشار باشد؟) الان نمی توانم در این باره اظهار نظر کنم اما امکان دارد زمانی متن این نامه هم مانند بسیاری از نامهها که در گذشته نوشته شدهاند، منتشر شود.
- (دلیل نامه نوشتن به شخص رهبری) یکی از تاکیدات مقام معظم رهبری هماهنگی و همخوانی مجموعهها با هم است؛ احساس ما این بود که چون مسائل مورد بحث ما به حوزههای مختلف بر میگردد، اگر می خواستیم به رئیس یک قوه نامه بدهیم، شاید برخی مسائل به دلیل عدم ارتباط با آن قوه، نادیده گرفته می شد.
- از آنجا که بر اساس قانون اساسی هدایت و هماهنگی قوا از اختیارات مقام معظم رهبری است، احساس کردیم بهترین کار این است که برای ایشان نامه بنویسیم؛ چون مطالبی که مطرح کردیم اصلا جزئی نبوده که مثلا بخواهیم از دستگاه یا نهاد و قوهای انتقاد کنیم یا بخواهیم مسائل را به صورت بخشی بررسی کنیم.
- من می خواهم یک نکته را در پایان بگویم... اگر به کسی که فوتبال بازی نکرده و برای اولین بار رفته داخل زمین تنه بزنند و زمین بخورد، اعتراض می کند اما زمین خوردن برای یک فوتبالیست حرفهای امری عادی است و ما باید تلاش کنیم در کشور فضایی شفاف و روشن ایجاد شود تا مسائل عادی و به قولی جزئی از تحولات روزمره به حساب آید.
- به نظرم ما هنوز در بعد سیاسی با تحلیل های درست فاصله داریم در حالی که حضرت علی (ع) می فرمایند زرنگترین آدمها صادقترین آنها هستند؛ اعتبار و موفقیت ما در گرو داشتن صداقت و امانتداری است.